Violae herba cum flore
Ziele fiołka trójbarwnego FP X

Surowcem są wysuszone, kwitnące, nadziemne części wymienionych wyżej gatunków fiołków. Surowiec musi zawierać mniej niż 1.5% flawonoidów w przeliczeniu na wiolantynę i posiadać wskaźnik pęcznienia nie mniejszy niż 9.
Surowiec zbiera się w czasie kwitnienia, a następnie suszy w temperaturze do 40 st.

Surowiec zawiera : flawonoidy (rutozyd i wiolutozyd), antocyjany - pochodne delfinidyny i peonidyny oraz saponiny i kartenoidy.
 

Diureticum, depurativum, vasotonicum, expectorans.
Surowiec zwiększa ilość wydalanego moczu, a wraz z nim szkodliwych produktów przemiany materii. Jest to działanie ogólnie odtruwające. Rutozyd zawarty w surowcu wpływa korzystnie na przepuszczalność i elastyczność naczyń włosowatych. Ponadto poprawia on przebieg procesów oksydacyjnych i metabolicznych w organizmie. Zawarte w wyciągu z surowca saponiny drażnią błony śluzowe górnych dróg oddechowych, wzmagają produkcję śluzu i pobudzają odkrztuszanie. Pochodne kwasu salicylowego w tym surowcu wykazują słabe działanie przeciwzapalne.
Wskazania: Surowiec stosowany jest najczęściej wewnętrznie w chorobach skóry np. przy trądziku - jako surowiec oczyszczający (moczopędny), odtruwający i poprawiający metabolizm. Podobne zastosowanie znalazł jako lek pomocniczy w leczeniu kilku innych dolegliwości np.: choroby reumatycznej, skazy moczowej, otyłości czy cukrzycy. Może być również stosowany jako środek wzmacniający naczynia krwionośne np. w retinopatii cukrzycowej. Również jako składnik pomocniczy mieszanek ziołowych o działaniu wykrztuśnym. Zewnętrznie stosowany jest w leczeniu dolegliwości skórnych jako lek o działaniu przeciw zapalnym.
 

W Polsce roślina występująca pospolicie. Ma małe wymagania glebowe, lubi jednak miejsca nasłonecznione. Surowiec pochodzi obecnie głównie z upraw.

Łodyga jest okrągławo-kanciasta, słabo owłosiona, wewnątrz pusta. Liście - długoogonkowe, tępo ząbkowane, różnokształtne- jajowate lub lancetowate, przylistki dłuższe od ogonka liściowego. Kwiaty są najbardziej charakterystycznym elementem surowca. Są one pojedyncze, grzbieciste, długoszypułkowe i mają krótszy (V. tricolor) lub dłuższy (V. arvensis) od korony 5-działkowy kielich o lancetowatych działkach, opatrzonych wyrostkami. Korona jest 5-płatkowa, największy płatek dolny ma ostrogę. U V. tricolor płatki górne fioletowe, zielonawo-fioletowe boczne, a dolny żółty. U V. arvensis płatki górny i boczne mają barwę kremową lub fioletowo-niebieską, a dolny jest barwy kremowej z czarnymi liniami. Pręcików 5, słupek górny.

Włoski stożkowate, pokryte prążkowaną kutykulą. Komórki falistościenne, również prążkowane. Niektóre komórki są większe od innych i wypełnione śluzem. Szparki typu amonocytycznego. We wszystkich organach występują gruzły szczawianu wapnia. Ziarna pyłku z delikatnie wgłębioną egzemą i 4 (V. tricolor) lub 5 (V. arvensis) ujściami łagiewkami.

Ostatnia aktualizacja: 2016-07-07