Kardenolidy są związkami glikozydowymi o steroidowym aglikonie, w którym przy atomie C-17, w położeniu β, znajduje się pierścień laktonowy. Część cukrowa przyłączona jest do węgla C-3. W zależności od struktury pierścienia laktonowego wyróżniamy glikozydy kardenolidowe i bufadienolidowe.
W glikozydach kardenolidowych pierścień laktonowy jest pięcioczłonowy, z jednym wiązaniem podwójnym. Ten typ glikozydów nasercowych jest częstszy.
W glikozydach bufadienylowych pierścień laktonowy jest sześcioczłonowy i posiada dwa wiązania nienasycone.
Układ steroidowy może posiadać różne podstawniki w kilku miejscach, zawsze jednak posiada grupy hydroksylowe w położeniu β przy C-3 i C-14.
Budowa przestrzenna aglikonów kardenolidów jest bardzo specyficzna i nawet niewielkie jej modyfikacje powodują utratę właściwości farmakologicznych.
Glikon zbudowany jest z 1-5 cząsteczek cukrów, często specyficznych deoksykrów np. digitoksozy lub cymarozy. Długość łańcucha cukrowego warunkuje zarówno rozpuszczalność glikozydu w wodzie, jak i jego aktywność biologiczną (aglikony są jej prawie całkowicie pozbawione). Reszty cukrowe glikozydów kardenolidowych łatwo ulegają stopniowemu odszczepianiu, często już w trakcie suszenia surowca. Sprawia to, że zawarte w surowcu glikozydy pierwotne przechodzą z reguły w glikozydy wtórne (o krótszych łańcuchach cukrowych). To właśnie te ostatnie są wykorzystywane w lecznictwie.
W glikozydach nasercowych
Ostatnia aktualizacja: 2017-09-20