Reklama:

Roślinne leki rozkurczowe

Photo created by 8photo - www.freepik.com

W przypadku wielu dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego lub innych narządów jamy brzusznej pacjenci skarżą się na uczucie bólu. Bardzo często doznania te związane są z różnymi stanami skurczowymi w obrebie narządów jamy brzusznej. W takich przypadkach zastosowanie samych NLP-zetów nie daje zadowalających rezultatów. O wiele lepszym rozwiązaniem jest zastosowanie leków rozkurczowych - samych lub w połączeniu z NLP-zetami.

Związki roślinne o działaniu rozkurczowym występują w kilku grupach fitochemicznych:

• alkaloidach,
• olejkach eterycznych,
• flawonoidach.

Leki roślinne o właściwościach rozkurczowych możemy również podzielić na leki o silnym i słabym działaniu.

Leki o silnym działaniu

Są to alkaloidy i ich pochodne:

Butylobromek skopolaminy (hioscyny) - 4 rzędowa sól sokopolaminy (hioscyny) wykazująca silne działanie rozkurczowe. Wykazuje słabsze działanie ośrodkowe ( depresyjne na UN ) niż sama skopolamina, która lepiej przenika barierę krew-mózg. Preparat: Skopolan, Buskopan. W lecznictwie zamkniętym stosowana w premedykacji, wykazuje również pewne działanie przeciwwymiotne.

Papaveryni hydrocholridum - sól alkaloidu izochinolinowego uzyskiwanego z opium. Posiada silne działanie rozkurczowe. Podawany wyłącznie pozajelitowo.

Atropini sulfas - sól alkaloidu tropanowego - wykazująca między innymi działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie. Stosowana w kolkach np. nerkowej i jelitowej. Obecnie stosowana głównie w lecznictwie zamkniętym w premedykacji oraz w badaniu dna oka. Substancja zaliczana do wykazu A.

Leki o słabszym działaniu

Surowce roślinne o właściwościach przeciwskurczowych działają słabiej niż alkaloidy. Ich działanie zwiazane jest głownie z obecnością oleków eterycznych lub flawonoidów. Można je bezpiecznie stosować u dzieci i w lżejszych stanach skurczowych p.p. Wykazują one również inne poztywne działania na układ pokarmowy.

• Menthae piperitae folium - Liść mięty pieprzowej FP XI
• Matricariae flos - Kwiat rumianku FP XI
• Melissae folium - Liść melisy FP XI
• Lavandulae flos - Kwiat lawendy FP XI
• Hyperici herba - Ziele dziurawca FP XI
• Helichrysi inflorescentia - Kwiat kocanek FP VI

Helichrysi Inflorescentia - Kwiat kocanek FP VI

Helichrysum arenarium - Kocanki piaskowe

Kwiatostan kocanek zawiera flawonoidy (isosalipurypozydy), glikozydy kemferolu i apigeniny, związki ftalidowe, oraz olejek eteryczny w śladowych ilościach.

Substancje czynne zawarte w kocankach zmniejszają napięcie mięśni gładkich jelit, pęcherzyka żółciowego i przewodów żółciowych. Ponadto surowiec wzmaga czynność żółciotwórczą wątroby. W jelitach pobudza trawienie i resorbcję składników pokarmowych. Wyciągi z kocanek zwiększą nieznacznie wydzielanie soków trawiennych. Surowiec stosowany jest w chorobach wątroby i dróg żółciowych, oraz w niedostatecznym wytwarzaniu żółci.

Więcej o surowcu znajdziesz w monografii: Helichrysi inflorescentia.

Surowce rzadko stosowane

Są to silniej działające surowce, z reguły alkaloidowe, których zastosowanie uległo ograniczeniu ze względu na kilka czynników - głównie ich dodatkowe działania narkotyczne i odurzające, oraz sporą toksyczność i małą dostepność.

• Belladonnae folium/radix - Liść/korzeń pokrzyku FP XI
• Stramonii folium - Liść bielunia FP XI
• Opium crudum - Opim XI
• Chelidonii herba - Ziele glistnika FP XI - obecnie raczej niezalecane, gdyż ma średnią siłę działana i może wywoływać objawy uszkodzenia wątroby lub nawet ostre zatrucia wątroby.

mgr farmacji Łukasz Ejsmont
Data: 2022-06-30