Strychni semen
Nasienie kulczyby FP IV

Surowcem są dojrzałe nasiona kulczyby, zawierające nie mniej niż 1,2% alkaloidów w przeliczeniu na strychninę. Surowiec należy do wykazu B.

Surowiec jest surowcem alkaloidowym - zawiera strychninę (ok. 50% alkaloidów zespołu) i brucynę. Występują w mniejszych ilościach pokrewne im alkaloidy: kolubryna i pseudostrychnina. Innymi substancjami występującymi w surowcu są kwasy loganinowy i chlorogenowy.
 

Tonicum, analepticum, stomachicum.
Wyciągi z surowca posiadają działanie obwodowe i ośrodkowe. W dawkach leczniczych po dodaniu doustnym ich gorzki smak powoduje wydzielanie soków żołądkowych. Same alkaloidy kulczyby zostają szybko wchłonięte z przewodu pokarmowego. Powodują one pobudzenie ośrodków wegetatywnych w rdzeniu przedłużonym co objawia się wzrostem ciśnienia krwi i przyspieszeniem oddechu. Dochodzi do zwiększenia percepcji wrażeń wzrokowych i słuchowych. Subiektywnie pacjent odczuwa poprawę samopoczucia, przyrost siły i energii. Za to działanie jest odpowiedzialna głównie strychnina.
Wskazania: Ze względu na słabo udokumentowana skuteczność i dużą toksyczność surowca nie zaleca się obecnie jego stosowania w lecznictwie. Dawniej jako środek pobudzający i goryczowy.
Uwagi: Dawki większe od leczniczych prowadzą do nasilenia napięcia mięśni poprzecznie prążkowanych. W dawkach toksycznych dochodzi do porażenia tężcowego wszystkich mięśni szkieletowych, co w prostej drodze prowadzi do uduszenia - surowiec jest do tej pory wykorzystywany w Afryce jako trucizna do strzał.
Obecnie surowiec nie jest stosowany w celach leczniczych (dotyczy to również samej strychniny). Ostatnim dostępnym na naszym rynku preparatem (do 2011 roku) zawierającym wyciąg z kulczyby były krople "Cardiamid z kofeiną"  
 

Roślina występuje na Półwyspie Indyjskim i Cejlonie. Uprawiana jest w środkowej Afryce.

Nasiono kulczyby ma kształt płaskowypukłego krążka o średnicy około 3 cm. Brzeg nasiona jest nieco zaokrąglony i zgrubiały. Powierzchnia nasienia jest owłosiona, szara lub zielonoszara, połyskująca. Nasienie jest twarde.
Smak bardzo gorzki.

Komórki skórki łupiny nasiennej przekształcone są w charakterystyczne 1-komórkowe włoski o rozszerzonej nasadzie. Włosek właściwy zbudowany jest ze zdrewniałych listewek, które pod wpływem KOH rozklejają się pędzelkowato. Grubościenne komórki bielma zawierają oleistą plazmę i ziarna aleuronu.

Ostatnia aktualizacja: 2013-07-24