Reklama:

Roślinne leki w chorobach jelit

Image by macrovector on Freepik

Wzdęcia - dolegliwości polegające na nadmiernym nagromadzaniu się gazów w obrębie przewodu pokarmowego. Gazy te dostają się do pp. w wyniku połykania powietrza lub powstają w wyniku procesów zachodzących w samym pp. Podstawowe objawy to uczucie napięcia/rozdęcia brzucha lub widoczne jego powiększenie. Wzdęcia mogą mieć różne przyczyny np: nadmierna fermentacja bakteryjna, zaleganie pokarmu, zaburzenia dróg żółciowych.

Surowce stosowane w leczeniu wzdęć noszą miano wiatropędnych (carminativum). Surowce te zawierają składniki, które działają przeciwskurczowo i pobudzają prawidłową perystaltykę przewodu pokarmowego. Pobudzenie ruchów żołądka ułatwia pozbycie się pozostałego w nim powietrza. Zalegający do tej pory pokarm zaczyna przesuwać się przez przewód pokarmowy, zwiększa się wydzielanie soków trawiennych, a gazy ulegają odprowadzeniu. Surowce te zawierają często dodatkowe składniki o działaniu p/ bakteryjnym, co zmniejsza procesy fermentacji w pp. i ogranicza powstawanie gazów jelitowych.

• Anisi fructus - owoc anyżu FP XI
• Anisi stelarium fructus - anyż gwiaździsty
• Foeniculi amari fructus - owoc kopru FP XI
• Carvi fructus - owoc kminku FP XI
• Coriandri fructus - owoc kolendy FP XI

Zastosowanie mają również olejki eteryczne uzyskiwane z tych roślin.

• Anisi Oleum
• Foeniculi Oleum

Anisi Fructus - Owoc anyżku FP XI

Pimpinella anisum - Biedrzeniec anyż

Surowiec zawiera olejek,którego głównym składnikiem jest anetol - ok 85%.

Anyżek pobudza wydzielanie błon śluzowych w gardle, krtani i tchawicy, stymuluje również ruch nabłonka rzęskowego. Powoduje to pobudzenie odruchu wykrztuśnego. Wyciągi z surowca pobudzają czynność wydzielniczą w przewodzie pokarmowym i dodatkowo zmniejszają napięcie mięśni gładkich jelit. To działanie rozkurczające powoduje, że owoce anyżu są stosowane jako środek wiatropędny.

Więcej o surowcu znajdziesz w monografii: Anisi fructus

Foeniculi amari fructus - Owoc kopru włoskiego FP XI

Foeniculum vulgare - Koper włoski

Związki czynne surowca zawarte są głównie w jego olejku eterycznym (fenchon, monoterpeny).

Surowiec działa wiatropędnie, wykrztuśnie i mlekopędnie - zalecany u osób starszych i małych dzieci.

Więcej o surowcu znajdziesz w monografii: Foeniculi amari fructus.

Carvi Fructus - Owoc kminku FP XI

Carum carvi L. - Kminek zwyczajny

Związki czynne surowca zawarte są w olejku eterycznym. Są to np.: karwon, limonen.

Kminek zmniejsza stany spazmatyczne w obrębie przewodu pokarmowego. Przywraca normalne ruchy perystaltyczne jelit. Zapobiega wzdęciom, szczególnie u małych dzieci (pow. 6 m.ż). Wodny wyciąg z surowca wzmaga laktację.

Więcej o surowcu znajdziesz w monografii: Carvi fructus.

Coriandri Fructus - Owoc kolendry FP XI

Coriandrum sativum L. - kolendra siewna

Coriandrum sativum - Kolendra siewna

Związki czynne to linalol i inne związki terpenowe zawarte w olejku eterycznym.

Owoc kolendry znosi stany skurczowe mięśni gładkich przewodu pokarmowego, przywraca perystaltykę jelit. Ułatwia odprowadzanie gazów. Ponadto pobudza wydzielanie soków żołądkowych i zwiększa łaknienie. Owoc jest stosowany jako przyprawa spożywcza.

Więcej o surowcu znajdziesz w monografii: Coriandri fructus.

Zespół jelita drażliwego

Jest to zaburzenie motoryki przewodu pokarmowego objawiające się bólami w obrębie jamy brzusznej, uczuciem sytości, nudności, wzdęciami, zaburzeniami wypróżnień - wszystko to bez wykrywalnej przyczyny organicznej. Najbardziej prawdopodobną przyczyną tej dolegliwości są czynniki psychiczne. Choroba ta może mieć postać zaparciową, biegunkową bądź mieszaną.

Leczenie polega na zastosowaniu odpowiedniej diety, zmiany stylu życia oraz podawaniu leków prokinetycznych. Pewne zastosowanie moją również leki o działaniu uspokajającym - w tym roślinne.

Z zalecanych leków roślinnych warto wymienić Iberogast. Głównym jego składnikiem jest wyciąg z Iberis amara - Ubiorka gorzkiego. Do innych składników tego preparatu zaliczamy: Angelicae radix, Matricariae flos, Carvi fructus, Mallisae folium, Glycyrrhizae radix.

W zależności od postaci choroby zastosowanie mają również preparaty o działaniu p/biegunkowym lub przeczyszczającym.

Iberis amara - Ubiorek gorzki

Surowiec zawiera substancje goryczowe - triterpeny (np. kukurbiatacynę), flawonoidy oraz aminy.

Wyciąg z surowca pobudza motorykę przewodu pokarmowego, zwiększa napięcie zwieraczy, zapobiega refluksowi żołądkowo-przełykowemu. Działa również żółciotwórczo.

Choroba Leśniewskiego - Crohna

Stan zapalny końcowego odcinka jelita cienkiego. Jego przyczyna jest nieznana. Jest to groźna choroba mająca nawracający charakter. Do podstawowych leków stosowanych w jej leczeniu należy mesalazyna - specyficzny NLPZ. W przebiegu tej choroby pewne zastosowanie mają - jako leki pomocnicze - surowce śluzowe, które działają osłaniająco. Na początku XXI wieku wykazano dużą skuteczność preparatów z kadzidłowca indyjskiego (większą niż w przypadku mesalazyny). Wyciąg ten nie wszedł jednak do standardów trapii tej choroby.

Boswallia serrata - Kadzidłowiec indyjski

Żywica kadzidłowca

Związki czynne surowca to kwas boswelinowy - zawarty w żywicy.

Żywica z kadzidłowca ma silne działanie przeciwzapalne, stosowana jest w leczeniu choroby reumatycznej. Preparat H15 - badany w leczeniu choroby Crohna i wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.

mgr farmacji Łukasz Ejsmont
Data: 2022-11-15