Antrazwiązki - jest to duża grupa substancji biologicznie czynnych (anatrachinonów, antronów, antranoli i diantronów), które po podaniu doustnym mają działanie przeczyszczające. W grupie tej występują związki o zróżnicowanej sile działania - od łagodnego (laxantia) po silne (purgantia).
Po podaniu doustnym antrazwiązki, które słabo wchłaniają się w jelicie cienkim trafiają do jelita grubego. Tam, pod wpływem enzymów bakterii zamieszkujących tą cześć przewodu pokarmowego (i w mniejszym stopniu enzymów komórek ścian jelita), ulegają hydrolizie i redukcji, prowadzących do powstania form czynnych antrazwiązków – antranoli, antronów, i diantronów. Związki te działają drażniąco na ściany jelita grubego – co powoduje nasilenie jego ruchów i przesuwanie zalegającej w nim treści pokarmowej. Zwiększa się również wydzielanie wody do światła przewodu pokarmowego – co ułatwia upłynnienie jego zawartości. Ze względu na to, że do zadziałania antrazwiązków potrzebne są ich przemiany chemiczne, oraz że działają one dopiero po dotarciu do jelita grubego, efekty ich zastosowania obserwuje się dopiero po 8 – 12 godzinach.
Ponieważ atranozwiązki mają działanie drażniące mogą po długotrwałym podawaniu wywoływać stany zapalne jelit. Do innych działań niepożądanych zaliczyć można nadmierne działanie przeczyszczające.
Wiadomo, że związki antronowe przenikają z jelit do krwiobiegu i dalej do mleka matki, dlatego nie powinny ich stosować kobiety w ciąży i matki karmiące. U tych ostatnich antranozwiązki powodują zmianę smaku mleka i nadają mu działanie przeczyszczające dla karmionego dziecka.
Istnieją nieliczne antranozwiazki, które nie wykazują działania przeczyszczającego np: hiperycyna, która wykazuje innego rodzaju działania farmakologiczne.
Antrazwiązki są często stosowanymi środkami przeczyszczającymi. Zwykle podaje się je w postaci naparów z surowców (często z różnego rodzaju złożonych herbatek) lub z tabletkowanych wyciągów, rzadziej w postaci preparatów galenowych, a jeszcze rzadziej w postaci wyizolowanych związków.
Ostatnia aktualizacja: 2006-11-20