Fenole

Większość związków fenolowych wykazuje właściwości bakteriobójcze i dezynfekujące. Fenole występują często w olejkach eterycznych i odpowiedzialne są w dużym stopniu za ich aseptyczne działanie. Działanie przeciwbakteryjne wykazują również niektóre fenole uwalniane w organiźmie z ich glikozydów. Kwas salicylowy - zaliczany do fenolokwasów i jego pochodne wykazują działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Z kolei niektóre depsydy kwasów fenolowych wykazują działanie żółciopędne i żółciotwórcze.

Budowa chemiczna

Tymianek pospolity

Do związków fenolowych zaliczamy substancje zawierające w swojej strukturze pierścień aromatyczny, połączony z grupą hydroksylową. W przypadku związków pochodzenia roślinnego pierścieniem aromatycznym jest benzen. W związkach tego typu do pierścienia aromatycznego może przylegać kilka grup hydroksylowych, z tego też względu wyróżnia się związki mono-, di-, tri - lub wielofenolowe. Do tych ostatnich zalicza się często związki flawonowe, antocyjany, ligany i garbniki. Obok grup hydroksylowych w związkach tego typu występują często inne grupy funkcyjne, np. aldehydowe, karboksylowe. Grupy hydroksylowe są często miejscem tworzenia połączenia glikozydowego. Z tego też powodu związki fenolowe często występują w roślinach w postaci glikozydów.

Właściwości fizykochemiczne

Obecność pierścienia aromatycznego w pobliżu grupy hydroksylowej umożliwia odszczepienie atomu wodoru od tej grupy. W wyniku tego powstaje kation hydroniowy H3O⁺ oraz anion R-O^- . Związki fenolowe mają więc charakter słabych kwasów. Występujące w roślinach glikozydy fenolowe łatwo ulegają hydrolizie na fenol i cukier. Fenole dobrze rozpuszczają się w wodzie i dają charakterystyczne reakcje barwne z roztworami soli żelaza.

Ostatnia aktualizacja: 2008-10-20